sobota, 18 października 2025

Pokochaj swoje osiedle

 

Pokochaj swoje osiedle", wystawa zbiorowa w przeważającej mierze złożona z fotografii - do końca października do obejrzenia w Białymstoku.

Nie trzeba mnie namawiać do pokochania własnego osiedla. W zasadzie mam aż trzy, które uznaję za swoje". Ale tu idzie o Białystok. Sprawdzam: 29 osiedli. Nie ukrywam, mylą mi się. Bywam często, ale musiałam dopytywać - które to legendarne z dresami? A które z najciekawszym kościołem wschodniej Polski? A tamto, gdzie mural z Zenkiem? A które to taki Wilanów? W legendach i prawdzie wyznają się tylko mieszkańcy. Możecie sprawdzić ile znacie Wy? podział administracyjny Białegostoku - wikipedia  

 Wiedza o osiedlach nie jest w ogóle konieczna, by obejrzeć wystawę. Można się zdać na przewodników - a tych jest aż 30tka! Kuratorem - chociaż bardziej - organizatorem, pomysłodawcą i producentem (i jednym z autorów) jest Maciej Giedrojć Juraha. Nie podzielili mapy, nie przynali osiedla konkretnej osobie. Można było trochę wyjść, obejrzeć z daleka, można było zajrzeć w dowolny sposób. Opowiedzieć o mieście.

Naturalnie, tytuł! Samo wezwanie ujęte w nim, ów imperatyw, oddaje przede wszystkim stosunek autorów do odwiedzonych miejsc. Przerzucono tę odpowiedzialność na widzów - od razu milej oglądać, od razu autorefleksja - czy ja swoje mam pokochane.

Anna Sierko

 
Andrzej Zankiewicz


Julia Koleśnik

Jak to się w ogóle zaczęło?

Inicjatywa oddolna. Ze spotkań, z foto-wtorków w Galerii im. Slendzińskich na Wiktorii. Z zapału, chęci współpracy. I nie tylko Pokochaj swoje osiedle". Dwa lata temu, w tej samej przestrzeni, bardzo zbliżona grupa twórczyń i twórców zaprezentowała swoje prace na temat Wolności". Do dziś na ścianie pawilonu, od strony ul. Bema, widać z prawej strony powystawowy mural.

Materiał prasowy: Jak Białystok widzi fotograf czy artysta? Nieszablonowo. A jak Białystok widzi 30 fotografów i artystów? By się przekonać wystarczy zajrzeć na wystawę „Pokochaj Swoje Osiedle”. To wyjątkowy projekt, w który zaangażowanych jest 30 artystów operujących aparatem fotograficznym, pędzlem, sprayem, tekstem czy głosem. Każdy na swój sposób pokazuje Białystok i białostockie osiedla."

 

Piotr Niedźwiedź

Pokochane osiedla. Potraktowane są w sposób dowolny. Różną też strategię przyjęli autorzy i autorki. Czasem - jak Andrzej Górski albo Piotr Niedźwiedź - wedle swojej, wypracowanej i znanej od lat stylistyki i metody. Albo jak Stefan Haładyj, Wojciech Wojtkielewicz czy Michał Obrycki - ze swojego przez lata tworzonego archiwum wyjęli pasujące kadry. Niektórzy poszli w akcję specjalnie z tej okazji - zupełnie inaczej niż na co dzień", niż z czego są znani, zatem prace Magdaleny Topczewskiej czy Marcina Pawlukiewicza to dobre przykłady tej strategii. Wreszcie - są i tacy, którzy właściwie niedawno zaczęli swoją fotograficzną przygodę - a tu najbardziej spektakularnym przykładem jest szesnastoletni autor: Konstanty Karol.

Nie tylko fotografia! Ale jednak ona wygrywa. Są znakomite prace w technice mieszanej Joanny Auron-Górskiej i obraz Michał Ciruka. Są i teksty, są i instalacje. No i - bo to rzuca się w oczy jeszcze przed wejściem - oprawa graficzna wykonana przez najsłynniejszych (najdłużej działających, najbardziej charakterystycznych...) białostockich grafficiarzy, (boli mnie to określenie, i nie wiem czy można), może lepiej artystów graffiti. Ustalili kanon na wystawę - i stworzyli prace w trzech kolorach: biały, czerwony i czarny. (Nie, nie ma żółtego.) Skąd oni tu? Zostali sfotografowani przez Macieja Giedrojcia, znakomity portret zbiorowy.  

 

Maciej Giedrojć


Moje zachwyty? Mnóstwo! Głównie ta wielowątkowość, różne techniki, odmienne spojrzenia i wszystkie na ten sam temat. Nie były tu żadne prace zaliczeniowe", skąd wiałoby koniecznością, przymusem i męką. (wiecie o czym mówię). Jest za to pasja, hobby, gdzie trudno czasem odróżnić profesjonalizm od amatorstwa. Pełen przekrój. Także w ilości czasu poświęconego na wykonanie pracy - od kilku lat - po 10 dni (nie ma sensu zdradzać rekordzisty, bo nikt by na to nie wpadł). Przekrój także w technikach - wszystkie formaty negatywu, wszystkie możliwości cyfry. Gatunkowo podobnie, od dokumentu (osobistego, typologii...), przez reportaż (streetów mnóstwo), przez pejzaż, po portrety a i kreacja się mogła znaleźć.

 

Magdalena Topczewska Stop.Klatka"

Szok zupełny, gdy stanęłam przed pracami znanych mi". Magdalena Topczewska wykonała serię zdjęć wejść do klatek. Powstało imponujących rozmiarów tableaux, ułożone ze smakiem i można tam tkwić godzinami podziwiając ...inwencję użytkowników. Podobno to praca szeroko komentowana w kręgach architektów białostockich.

Albo Marcin Pawlukiewicz, który na co dzień operuje zupełnie inaczej. Postanowił podpatrzeć place zabaw w godzinach zwolnionych przez docelowych użytkowników. Na zimno. Na dorosło.

Wreszcie Andrzej Górski, którego można podejrzewać o techniki dawne. Sfotografował miasto od strony rzeki Białej. A skoro woda, to cyjanotypia. Całościowo, z humorem, dokumentalnie i blisko siebie.

Uśmiechnęły mnie streety Michała Obryckiego i prace (bo wysiadam przy próbie przypisania kategorii) Andrzeja Kłopotowskiego. Celnie wypatrzone. Te drugie dodatkowo podpisane zjawiskowo. I wyeksponowane jakby ogłoszenia, jak podczas remontu w windzie.

po lewej Alina Gabrel Kamińska / po prawej Andrzej Górski 

 
Marcin Pawlukiewicz


Michał Obrycki

Andrzej Kłopotowski

Przejęły historie białostockich Żydów, które tropi od lat Joanna Auron-Górska. W technice kolażu, z grafiką, malarstwem, fotografią. Do dawnych lat sięgnął najmłodszy uczestnik wystawy - Konstanty Karol - i zbudował cała przestrzeń do oglądania historii "z ciemnej strony miasta". Wielowymiarowa historia, świetne portrety inspirowane znalezionymi tekstami. No to jest ładny start :) (A udział w wystawie, bynajmniej nie debiut!)

 

Konstanty Karol

Joanna Auron-Górska

Gdybym miała wskazać jedną tylko pracę - voila. No dobra, dwie. Albo zróbmy, że jedna i dodatkowo honorable mention, bo to inna nagle kategoria.

Praca Okno na świat" Aliny Gabrel-Kamińskiej składa się z dwóch zestawów po 8 zdjęć. Z daleka - proste i typologiczne fragmenty fasad. W każdym zostało wycięte jedno okno (wycinanie w pcv, szacunek). Trzeba zajrzeć do środka. A tam - powitanie noworodka. Moment zero, pierwszy krzyk, cięcie pempowiny. Po obejrzeniu wnętrza - wracam do fasad - no szok, porody domowe. Zaglądam dalej - cesarka. I zdaję sobie przecież sprawę, że zewnętrze mi nic nie mówi, może (i faktycznie) tam akurat oddział położniczy. Z jednej strony precyzja wykonania - tu właśnie w tym pomieszczeniu przychodzi na świat - zapis dokumentalny. Ale przecież porodowa fotografia to emocje w zenicie. I bardzo prywatne. Schowane? To zaglądanie - ma dla mnie dodatkowy wymiar. Różnie jest odbierana fotografia z porodów. W życiu bym na to nie wpadła sama, bo chyba nie ma piękniejszej chwili, niepozowanej, autentycznej. Ale fakt, że gdy niedawno pokazywałyśmy prace Ani Wibig na solowej wystawie, organizator postanowił jednak wystosować ostrzeżenie dla widza. W pracy Gabrel-Kamińskiej - nie czuję autocenzury, zaś idealnie dobrane środki do opowiedzenia znacznie bardziej uniwersalnej historii. Wow.

 
Alina Gabrel-Kamińska

A wspomnieć trzeba o - Januszu Kalinowskim. Inna liga! Prace na wystawie znalazły się prosto z archiwum Mediateki CLZ działającej przy Białostockim Ośrodku Kultury. Odnalezione (ten Białystok ma jakieś extra szczęście do takich historii!) i odkurzone. Powstały na Bema - w okolicy samej hali - przeszło 40 lat wcześniej. Młody chłopak na kółku fotograficznym, z niebywałym okiem, umiejętnie podglądał dzielnicę. Negatywy zgubione, zapomniane. Wpadły niedawno w ręce jednego z autorów wystawy. Natychmiast zrobiono miejsce na ścianie. Autor też się odnalazł, na wernisażu.

 

Janusz Kalinowski

Na sam koniec - totalnie brawa i ukłony. Za zryw, rozmach i całą organizację. Każda autorka i każdy autor znakomicie opisani na miejscu. Czuje się, że żadna jedna praca więcej już by tam nie weszła, że ktoś przypilnował całości. (wiadomo, na upartego jeszcze mnóstwo miejsca było) Rozmach produkcyjny i znakomity pomysł z rusztowaniem do wnętrz dzikich", gdzie ściana jest - ale tylko ta naokoło.

Miejsce znakomite, niewymuszone i nieoczywiste. Zwiedzający to autentycznie okoliczni mieszkańcy. Patrzę na relacje na fb i rośnie coś, gdy widać, że uczniowie ze szkół przychodzą oglądać. Hurtowo. Co za potencjał! Chciałoby się powiedzieć radośnie - do zobaczenia na kolejnej wystawie. Bo moc i chęci czuje się w trakcie oglądania. Niestety hala przechodzi za moment w inne ręce a i też tymczasowo, bo przeznaczona jest do rozbiórki. Za dwa lata jakoś nie wierzę, żeby dano kawałek przestrzeni artystom. No ale może nie doceniam tych 29ciu osiedli?


Autorzy: Alina Gabrel-Kamińska, Andrzej Górski, Andrzej Kłopotowski, Andrzej Zankiewicz, Anna Sierko, Bożena Cywaniuk, Cezary Fabiszewski, Jakub Iwo Zalewski, Jakub Ołdakowski, Janusz Kalinowski, Joanna Auron-Górska, Julia Koleśnik, Julia Sawicka, Kasia Love, Klaudia Kojro, Konstanty Karol, Krzysztof Płoch, Maciej Giedrojć Juraha, Magdalena Topczewska, Marcel Filipczuk, Marcin Kośnik, Marcin Pawlukiewicz, Mateusz Koc, Mateusz Żendzian, Michał Cira Ciruk, Michał Obrycki, Oliwia Górnicka, Piotr Niedźwiedź, Przemysław Sieńko / Praktis, Stefan Haładyj, Wojciech Wojtkielewicz, Zofia Kolenkiewicz, Zuzanna Święcka

 

Informacje techniczne:

Dawna Hala Mięsna

ulica gen. Józefa Bema 6, 15-369 Białystok

strona na fb: https://www.facebook.com/PokochajSwojeOsiedle

 

Partnerzy wydarzenia:
Prezydent Miasta Bia
łegostoku / Województwo Podlaskie / Fundacja M.I.A.S.T.O. Białystok / Galeria im. Slendzińskich / Białostocki Ośrodek Kultury / Politechnika Białostocka


Sponsor g
łówny: Mercise
Sponsorzy strategiczni: New Optica, Kaliccy, Unicell, Wodoci
ągi Białostockie, Top Hi-Fi Białystok
Sponsorzy wspieraj
ący: Fundacja KAN Vision, Unicell - producent farb Primacol, White Bear Coffee, PSS Społem Białystok, Metal Max

 

Artykuł powstał we współpracy z partnerem PSO Galerią im. Slendzińskich. Bardzo dziękuję Annie Sierko i Arkadiuszowi Puchalskiemu. Dziękuję również autorom i autorkom wystawy, za spotkanie i oprowadzanie. Ukłony.

 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz