30 z 42 / Chris Niedenthal / Okolice Wrocławia

Chris Niedenthal, Okolice Wrocławia, lato 1982

„Było lato i kręcąc się trochę w okolicach Wrocławia zauważyłem rodzinę pracującą w polu. Kobieta, odwrócona tyłem do mnie, zaczęła przez głowę ściągać bluzkę i wtedy zza krzaków zrobiłem zdjęcie długim obiektywem. Niby nic nadzwyczajnego, ale kiedy się rozbierała, cały czas trzymała w ręku sierp. A wiadomo – sierp i młot…”. Zdjęcie ukazało się na okładce albumu Chrisa Niedenthala „Polska Rzeczpospolita Ludowa. Rekwizyty”. /fot. dzięki uprzejmości autora i Agencji Forum
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

W akcji „Fotoikony” znalazło się kilka zdjęć – bez wydarzenia. Są to albo portrety albo scenki rodzajowe. Niektóre są ustawione, inne, jak na przykład ta klatka Chrisa Niedenthala – podpatrzona i utrwalona bez wiedzy bohaterki. Ten rodzaj fotograficznej wypowiedzi, jednoklatkowy, zwięzły i zapisany w dokładnie tej chwili, wywodzimy oczywiście od Henri Cartier-Bressona i jego słynnego „momentu decydującego”. W klatce Niedenthala oprócz kompozycji, geometrii, dobrego ujęcia i odpowiedniej fazy ruchu jest jeszcze coś więcej. To coś co stanowi o wadze tej fotografii – rekwizyt. 

 Chris Niedenthal, Polska Rzeczpospolita Ludowa. Rekwizyty, wyd. Bosz, Olszanica 2004

„Rekwizyty” to tytuł książki, albumu fotograficznego Chrisa Niedenthala z tekstem Jacka Hugo-Badera, który ukazał się w 2004 roku. Na okładce umieszczono to właśnie zdjęcie. Zbieg okoliczności tytułu do zdjęcia jest także symboliczny. Tym rekwizytem na zdjęciu jest sierp. Przyrząd oczywiście przydatny do żniw, w trakcie których ten kadr utrwalono. Sierp w naszej części świata jeszcze długo naturalnie będzie kojarzyć się z młotem w kolorze złotym na czerwonym tle. Ta klatka zatem świetnie układała się w całość z tytułem albumu oraz jego zawartością – scenek z PRL, opowieści o „naszych przyjaciołach” ze Związku Radzieckiego, itd. Teoretycznie zatem mamy do czynienia ze sceną rodzajową, bez wydarzenia, bez daty. „Okolice Wrocławia” to raczej roboczy tytuł, bardziej lokalizacja nawet. Praktycznie zaś dostajemy zabawę skojarzeniową.

 Chris Niedenthal, Polska Rzeczpospolita Ludowa. Rekwizyty, wyd. Bosz, Olszanica 2004, s. 14-15

Skąd zatem pojawiło się to zdjęcie w akcji? Przyczyny są prawdopodobnie dwie. Jedna to ta, że zdjęcie wykonał Chris Niedenthal. Znakomity fotoreporter, pracujący dla Newsweeka i Times’a, jest polskiej publiczności doskonale znany. Często mamy okazję oglądać wystawy, w których bierze udział, czytać książki i albumy: „Rekwizyty”, „13/12”, oraz wydana rok temu autobiografia „Zawód: Fotograf”. To jak na polskiego reportera, albo poprawniej reportera pracującego w Polsce – bardzo dużo. W akcji „Fotoikony” znalazły się aż 4 zdjęcia Chrisa Niedenthala, będzie zatem niejedna okazja by wrócić do tej bardzo ciekawej biografii.

Druga przyczyna bardzo wiąże się z pierwszą. Nie wierzę jednak by ktoś znał tę klatkę, nie znając autora. Jest to fotografia z okładki książki, publikacji, która mimo wydania w 2004 roku ciągle jest do kupienia w księgarniach (obecnie wydanie drugie). Jest zatem Niedenthal autorem popularnym i chętnie oglądanym. A ta klatka, nieobciążona wydarzeniem, prosta i zabawna, trafiła tutaj poprzez ludzi znających twórczość Niedenthala.

 Chris Niedenthal, Zawód: Fotograf, wyd. Marginesy, Warszawa 2011

otwarta książka: Chris Niedenthal, Zawód: Fotograf, wyd. Marginesy, Warszawa 2011, s. 254-255 / w tle:  Chris Niedenthal, Polska Rzeczpospolita Ludowa. Rekwizyty, wyd. Bosz, Olszanica 2004 

Wydawałoby się, że takie zdjęcie trudno wykorzystać jako ilustrację artykułu. W końcu ten sierp tak się kojarzy… A jednak, zaś pytanie czy się udało – pozostawiam Państwu: Wysokie Obcasy.
Chris Niedenthal - wikipedia
Marek Grygiel rozmawia z Chrisem Niedenthalem - Fototapeta



O projekcie / Galeria 42 zdjęć + głosowanie