Brutal

okładka książki "Brutal" Michała Łuczaka

Kilka tygodni temu wpadła w moje ręce książka Michała, wpadła i w ręce, i w oko, i w serce. 

Już od dawna książka nie sprawiła mi takiej radości. 

Wspaniale wyedytowana (Andrzej Kramarz), zaprojektowana (Anna Nałęcka) i ręcznie wykonana. A w niej, wspaniałe zdjęcia - Michała.

Na dodatek książka traktuje o rzeczach mi bliskich. Poezja, nie umiem się od tej książki wyzwolić.

Sama forma, szara tekturowa teczka architekta z lat 1970-tych z czcionką wprost z szablonu kreślarskiego wzbudza we mnie, który palce miał czarne od tuszu piórek kreślarskich, słodko-gorzkie wspomnienia.

No i dworzec...i jego kostrukcja (której się jako żelbetnik uczyłem i którą potem sam uczyłem), ale przede wszystkim, jego atmosferę. Meganowoczesne 30 lat temu schody ruchome a potem ich straszące truchła, kasy, znajome twarze, przeciąg...

Chyba każdy kto kiedykolwiek wysiadł na dworcu w Katowicach zostawał na długo pod jego wrażeniem. Nie chodzi tylko o architekturę, ale bardziej o jego atmosferę, pogrążającego się w zapaści od bodaj 20 lat śląskiego "dworca ZOO".

Dla nas, mieszkających blisko i niemal na codzień stykających się z tym skazanym na umieranie molochem, stawał się fragmentem rzeczywistości, przez większość chyba odrzucanej, ale jednak jakoś fascynującej.

fot. Michał Łuczak, z książki Brutal

Sprawa dworca odżyła, paradoksalnie, wraz z decyzją o jego wyburzeniu. Obiekt był unikalnym przykładem architektury brutalistycznej, decyzja o wyburzeniu wzbudziła ogromne kontrowersje i masowe protesty wielu środowisk. Dla protestujących był to akt barbarzyństwa.

Dla Michała, który od lat próbował się fotograficznie zmierzyć z tym obiektem był to sygnał do tego by ocalić na fotograficznej kliszy atmosferę tego miejsca, jego ludzi i swoje wspomnienia.

Michał o Brutalu: 

Dworzec w Katowicach był najwybitniejszym przykładem architektury brutalistycznej w Polsce. Dla mnie jednak, odkąd pamiętam, był po prostu miejscem dziwnym, intrygującym: strach mieszał się tu z fascynacją, ludzie mijani w korytarzach nie pokazywali się na ulicach miasta. Wiedząc o planach wyburzenia dworca, już pół roku przed jego zamknięciem, zacząłem fotografować. Nie chciałem jednak tylko dokumentować architektury. Od początku zależało mi na zachowaniu atmosfery tego miejsca – atmosfery współtworzonej przez ludzi.

 

Michał Łuczak (1983). Dokumentalista, który w swoich pracach koncentruje się na historiach bliskich, intymnych, często niepozornych. Jego zdjęcia powstają niejako na marginesie osobistych spotkań.

Pracuje w Warszawie, mieszka w Katowicach; ciągle czerpie ze swoich śląskich korzeni. W 2010 roku założył wraz z Anną Sielską i Krzysztofem Szewczykiem fundację Kultura Obrazu, której celem jest prezentowanie fotografii dokumentalnej na Śląsku. W tym samym roku został członkiem międzynarodowego kolektywu Sputnik Photos.

Ukończył fotografię w Instytucie Twórczej Fotografii w Opavie oraz język hiszpański stosowany na Uniwersytecie Śląskim.

Info:

zdjęcia: Michał Łuczak

tekst: Maciej Malicki

edycja zdjęć: Andrzej Kramarz

projekt graficzny: Anna Nałęcka/TapirBookDesign

nakład 350 sztuk (300 numerowanych egzemplarzy)

Warszawskie spotkanie z Michałem Łuczakiem prezentującym książkę "Brutal" w środę o 19.00 w Klubokawiarni Towarzyska.