Jagielski dla Dużego Formatu: Strzel zdjęcie i giń

 Duży Format, dodatek do Gazety Wyborczej z 3 lutego 2011

Wojciech Jagielski, dziennikarz i korespondent, napisał tekst dla DF "Strzel zdjęcie i giń". Artykuł zadedykował Krzysiowi Millerowi, który leczy się od kilku miesięcy ze stresu bojowego. Miller z Jagielskim często współpracowali, jeżdżąc w sam środek wrzących miejsc. Tekst bardzo ważny, potrzebny i wyczekany.

Wersja internetowa pojawiła się 6/7lutego i jest tutaj. A w "miejscu" streszczenie: Jagielski na przykładzie Millera, Petera Andrewsa oraz Bang-Bang Club opowiada o trudach zawodu fotoreportera, takiego, który znalazł się na wojnie. W artykule wspomniany jest oczywiście Robert Capa ze swoim mottem o podchodzeniu blisko, oraz James Nachtwey jako "jeden z najsławniejszych". W pierwszej części Jagielski skupia się na historii "Bractwa Pif-Paf", czyli (dlaczego tłumaczymy?) Bang-Bang Club. [odsyłam do własnego skrótu z  historii B-B-C w miejscufotografii]. Autor posługuje się książką-wspomnieniem Grega Marinovicha i Joao Silvy, tłumaczy też kilka jej fragmentów. To faktycznie najbardziej jaskrawy przykład ryzyka jakie niesie ze sobą fotografowanie współczesnych konfliktów. Bang Bang Club w oryginale tworzyło czterech fotografów: Greg Marinovich (został postrzelony, żyje w zdrowiu), Joao Silva (na jesieni 2010 wszedł na minę, żyje, nie ma nóg i jest w trakcie rehabilitacji), Kevin Carter (popełnił samobójstwo) i Ken Osterbroek (został zastrzelony). Matematyka jest nieubłagana. W książce jest wiele interesujących wypowiedzi o potrzebie zaangażowania fotoreportera, o świadomości ryzyka, o trudach dogadania się z innymi ludźmi. Ten właśnie temat drąży Jagielski. Wspomina rozmowy z Silvą i Andrewsem.
Artykuł kończy się wypowiedzią Krzysia Millera.

Próbuję ogarnąć temat fotografii wojennej od kilku lat. Uczę się i czytam o kolejnych wielkich i odważnych. Po przeczytaniu wspomnień Marinovicha i Silvy zauważyłam, że to temat, którego nie da się zgłębić tak jak inne. To zupełnie inny rodzaj bohaterstwa. A fotografia tak zwana wojenna musi wymykać się estetycznym kryteriom. Susan Sontag w opublikowanym w zeszłym roku w Polsce w eseju "Widok cudzego cierpieniu" poddaje w wątpliwość kwestie moralności - potrzeby oglądania "trudnych" zdjęć i potrzebę ich tworzenia. Pominęła jednak problem radzenia sobie z tym bogactwem cierpienia. Pół roku temu znalazłam w internecie ciekawe miejsce: DART - center for journalism & trauma. Wczytałam się w drugą stronę medalu. Zapisałam sobie kilka biuletynów w komputerze i już układałam mejla do Krzysia, z pytaniem czy to zna i co o tym sądzi. W Polsce nic się jakoś nie mówiło wcześniej, żeby ktoś miał kłopot ze sobą, z przeżyciami po wizytach na wojnach. Mejla nie wysłałam. Pomyślałam, że lepiej będzie jak o tym pogadamy przy okazji. Tydzień później zadzwoniła Magda ze Slowphoto, czyli grupy studentów Filmówki. Powiedziała, że Krzyś jest teraz w klinice.

Nad wnioskami i zakończeniem tego posta myślę już dobę. Ten tekst otworzył mi jeszcze szerzej oczy. Nigdy nie miałam odwagi pytać Krzyśka co przywiózł ze swoich podróży. Z drugiej strony udawanie niewiedzy i milczenie sprawy nie upraszcza. Bardzo trzymam kciuki za jego wyjście na prostą. Mam nadzieję, że po leczeniu, po przetrawieniu tego wszystkiego sam Krzyś nam chętnie opowie o zawodzie fotoreportera, w zupełnie inny niż dotychczas sposób. Napisał na zakończenie, że nie traci czasu i obmyśla kolejne serie zdjęć. Niebawem je pokaże. Jest na co czekać, zaręczam!